نقش و اهمیت معلمان در جامعه
دانشآموزان قویاً تحت تأثیر عشق و محبت، مَنش، کاردانی، و تعهد اخلاقی دبیران خود قرار دارند. چنانچه یک معلم محبوب، سرمشقی برای دانشآموزان گردد، آنها سعی میکنند از رفتار، پوشش، آداب معاشرت و سبک محاورهای او پیروی کنند. به عبارتی، آن معلم، کمالِ مطلوب یا نمونهی ایدهآل
دانشآموزان است.
دانشآموزان گرایش دارند در طولِ آموزش آغازین خود از طریق مشورت با معلمان، اهدافشان در زندگی و برنامههای آینده را مشخص سازند. بنابراین، یک معلم خوب و رهبریِ بینشوَرانهی او، میتواند نقش مهم و ارزشمندی در ساختنِ آتیهی دانشآموزان ایفا کند.
نظر به اینکه دانشآموزان کمتجربه، ناپخته و آسیبپذیر هستند، یک معلم از آنها محافظت و مراقبت میکند. مدرسه، یک جامعهی کوچک است و آموزگار، نقش کِشاورزی را بر عهده دارد که میتواند دانههای روشنگری دینی، ارزشهای انسانی، سلامتی و تندرستی و مانندِ آن را در ضمیر مخاطبین خود کاشته و نسل فردا را از مفاسد اجتماعی و زشتیهای جامعه دور
نگاه دارد.
اهمیت معلمان در مقامِ معماران نسل آیندهی ما، ایجاب میکند تا فضایی فراهم شود که خردمندترین و کاردانترین افراد جامعه در این شغل شریف، احساس رضایت و خوشبینی داشته باشند. نباید فضای شغلیِ فرهنگیان و جایگاه اجتماعی آنها به سمت و سویی برود که بهترینهای علمی و نخبگان، اشتیاقی به پذیرش مسئولیت معلمی نداشته باشند. برای معلمی که درگیر دغدغهی حقوق و معیشت خویش باشد، بسیار سخت خواهد بود که از عهدهی مسئولیت آموزش و پرورش فرزندان جامعه به درستی برآید.
اگر فرهنگیان عزیزِ ایران اسلامی ناگزیر باشند برای تأمین نیازمندیهای اساسیِ زندگی خویش به شغلهایی روی آورند که با جایگاه اجتماعی آنان سازگار نباشد، این امر خود موجب خواهد شد که نگاه جامعه به منزلت والای فرهنگیان نگاه کریمانهای نباشد. تنزّل جایگاه معلم در هر جامعهای مساوی است با بیارزش شدن فرهنگ، دانش و آگاهی در آن جامعه. برای یک فرد آگاه و خردمند که به تعلیم و تربیت فرزندان ـ چنانچه ممکن باشد ـ علاقه دارد، پایبندی و تعهدی بسیار بزرگ لازم است تا حرفهی پزشکی یا مهندسی و مانندِ آن را کنار گذارد و از معلمی و تدریس جانبداری کند. از اینرو، زمان انتخاب کردن یک معلم خوب، لازم است که علاقهمندان به این شغل، فرصتها، چشماندازها و امکانات بهتری که به دبیران پیشنهاد میشود را به خاطر آورند. به عبارتی دیگر، فضایی فراهم شود که نخبگان در میان گزینههای مختلف، مشتاق آن باشند که به معلمی روی آورند. اگرچه این اتفاق دور از دسترس است ولی عاقلان میدانند که فایدههای ایجاد چنین فضایی برای فرهنگیان در جامعه بسیار بیشتر از هزینههای آن خواهد بود.
هنگامی که ما دربارة معلمانِ خوب و شایسته صحبت میکنیم دالّ بر این است که آنها بایستی سرمشقهای ایمان و پارسایی بوده و میباید دانش و معلومات کافی داشته باشند. یک آموزگار باید توجه کند که وظیفهاش تعلیم و تربیت دانشآموزان است و باید نسبت به آن تکلیف، احساس مسئولیت داشته باشد. او میباید احساس کند که دانشآموزانش به او سپرده شدهاند و از تخطّیهایی که بر اعتماد همگانی به او تأثیر منفی خواهد داشت، اجتناب کند. لازم است که مردم معلم را یار و مونس راستگو و بیریایی که به فکر فرزندانشان است و از آنها مراقبت میکند، قلمداد کنند.
باری، آموزگار میتواند با جِدیت در فعالیتهای اجتماعی که جامعه را در مسیرِ درست و سازنده پیش خواهد برد، شرکت داشته باشد. ورودِ معلمان در مسائل اجتماعی و همراهیِ دانشآموزان و خانوادهها با ایشان در این مسیر، یکی از نیازهای اساسیِ جامعهی امروز است. مسائلی چون حفاظت از محیط زیست، مهرورزی و کمک به همنوعان، آگاهی از مسائل دینی و اعتقادی، آشناییِ مردم با حقوق شهروندی و قانونمداری، مواردی هستند که فرهنگیان امروز میتوانند نقش بسیار مهمی در آموزش و آشناییِ جامعه با آنها داشته باشند.
سخن را با جملاتی فاخر از ارسطو، معلم اول، به پایان میرسانیم:
«کسانی که فرزندان ما را به نیکی آموزش میدهند، میباید نسبت به والدین بیشتر ارج نهاده شوند، چراکه پدر و مادر صرفاً زندگی میبخشند، در حالی که آنها [معلمان] هنرِ خوب زندگی کردن را».
علی اسماعیلی
عضو هیأت علمی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: مدرسه معلمانه
برچسبها: نقش و اهمیت معلمان در جامعه